Eseista, prozaik, historyk literatury, badacz idei. Profesor w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, wykładał także na Uniwersytecie Warszawskim oraz w Akademii Świętokrzyskiej. Autor ponad dwudziestu książek, poświeconych głównie literaturze XIX i XX wieku. Opublikował m.in. zbiory esejów Juliusz Verne – tajemnicza wyspa? (1987, 2005), Mistyka i herezja (1993, 2006), Dom chińskiego mędrca (2000), Zamieszkać w Bibliotece (2004, 2007), Don Juan we mgle (2005), Ciemne skrzydła Ikara (2009), monografie Juliusz Słowacki i tradycje mistyki europejskiej (1984), Mój pozytywizm (1993), Pokolenie Gombrowicza (2001), syntezy Literatura polska (1993, 13 wydań), Literatura powszechna (1995), Dzieje myśli (1997, wznowione jako Historia myśli 2002), podręczniki Młoda Polska (2001), Dzieje literatury powszechnej (2008), szkice Mistyczny świat Williama Blake`a (1993), Dwadzieścia lat z literaturą. 1977-1996 (1998), Secesja (2008). Redaktor Słownika pisarzy polskich (2002) oraz zbioru Wspomnienia o Leopoldzie Buczkowskim (2005).