O serii

Komitet redakcyjny:

Krystyna Kiszelewska-Kotyńska (przewodnicząca)

Dorota Krawczyńska

Maciej Maryl

 

Procedura selekcji książek:

Komitet redakcyjny zbiera się raz w roku, w styczniu w celu wybrania publikacji. Tomy będą udostępniane także na platformie OpenEdition.

Seria książek "Współczesne badania nad polską literaturą i kulturą" (Contemporary Studies on Polish Literature and Culture) jest prezentacją nowych tendencji w polskim literaturoznawstwie, związanych z przeobrażeniami współczesnej kultury, zmianami wrażliwości estetycznej i nowymi sposobami uprawiania humanistyki. Literatura jest w tym modelu traktowana jako jedna z ważnych praktyk kulturotwórczych, jako forma artykulacji zbiorowego doświadczenia, decydującego o specyfice społecznych postaw, zachowań, wyobrażeń, a także jako główny obszar uobecniania się określonego uniwersum symbolicznego. „Współczesność” prezentowanych badań oznacza m.in., że przedstawiane badania – także dotyczące dawniejszych epok – są tu często powiązane z dzisiejszymi dylematami i problemami społecznymi, stając się swoistą genealogią naszego imaginarium narodowego. W pozycjach poświęconych sprawom bliższym nam czasowo znaczną uwagę poświęca się napięciom w polu między wspólnotą realną i wyobrażoną, a także między literaturą, doświadczeniem a władzą. Chyba szczególnie wyraźnie widać to w pracach dotyczących Zagłady i doświadczenia żydowskiego, w których spory o świadectwa literackie stają się sporami o zbiorową odpowiedzialność. Można przy tym założyć, że o ile tradycyjne literaturoznawstwo zajmowało się utrwalaniem homogenicznej tożsamości narodowej, o tyle nowsze studia – które prezentujemy w ramach serii – starają się dowartościować mnogie, nieraz mniejszościowe, subkulturowe, peryferyjne bądź hybrydyczne identyfikacje, dotychczas nie dość szeroko reprezentowane w dyskursie akademickim. Ważny wkład wnoszą tu opracowania z obszarów bliskich krytyce feministycznej, skupione na specyfice kobiecych doświadczeń w społeczeństwie. Poszukiwania takie rzadko bywają egzegezą kanonicznych utworów, a zmierzają raczej do poszerzania bądź otwierania kanonu, a przede wszystkim do problematyzowania nowych zjawisk, często z obszaru kultury popularnej, a także do krytycznej analizy społecznych stereotypów, zwyczajów, przemilczeń, fantazmatów. Oczywistą konsekwencją jest rozszerzanie zakresu zainteresowań na teksty kulturowe spoza pola twórczości artystycznej, media inne niż książka, przekazy łączące słowo z obrazem, gestem, dźwiękiem. Dla przykładu, w pracach z obszaru romantyzmu uwagę poświęca się zjawiskom obyczajowym, takim jak moda, medycyna, psychiatria, życie towarzyskie, podróże itp. Zestawienie badań „nad literaturą i kulturą” oddaje w pewnej mierze napięcie między dążeniem do zachowania przedmiotowej autonomii a potrzebą wpisania badanych zjawisk w szerokie konteksty, splatania różnych wątków, tradycji, praktyk. Seria takich studiów jest dobrą okazją do przedstawienia monumentalnych syntez poświęconych odczytanej na nowo historii polskiej literatury oraz nowoczesnych dziejów polskiej teorii literatury, która w dzisiejszej rzeczywistości też stała się obszarem niedostatecznie reprezentowanym w społecznej świadomości.