Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Makryna Mieczysławska jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych bohaterek polskiej wyobraźni zbiorowej. Biografia historycznej Mieczysławskiej wciąż pełna jest białych plam i miejsc niedoczytanych. Nie mniej kontrowersyjne jest również pośmiertne życie legendarnej mistyfikatorki w medium literatury. W XIX wieku, za sprawą „zeznań” Makryny, poematu Juliusza Słowackiego Rozmowa z matką Makryną i dramatu Legion Stanisława Wyspiańskiego domniemana bazylianka zapisała się w pamięci Polaków jako bohaterka narodowej martyrologii. Jej legenda została zdekonstruowana dopiero w latach 20. XX wieku w pracy ks. Jana Urbana Makryna Mieczysławska w świetle prawdy, która zapoczątkowała czarną legendę Mieczysławskiej. W drugiej połowie XX wieku Makryna popadła w zapomnienie, by – za sprawą głośnej powieści Jacka Dehnela Matka Makryna – powrócić współcześnie, w dobie zwrotów herstorycznych i genderowych. Prezentowana książka jest próbą prześledzenia ewolucji mitu Makryny Mieczysławskiej w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku. Opowieść o literackich dziejach słynnej mistyfikatorki staje się dla autora punktem wyjścia zarówno dla namysłu nad ideologicznymi zawłaszczeniami życia postaci historycznej, jak i szerszych zagadnień, dotyczących m.in. długiego życia paradygmatu romantycznego w kulturze polskiej, mechanizmów powstawania narodowych mitów czy możliwości i ograniczeń fikcji literackiej.

Krzysztof Andruczyk – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Prowadzi badania nad historią i recepcją polskiego romantyzmu, literaturą najnowszą i kulturą popularną. Asystent w Katedrze Współczesności i Tradycji Literackiej Wydziału Filologicznego Uniwersytetu w Białymstoku, współpracownik zespołu Archiwum Kobiet Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Autor książki Między Opinogórą a Wilnem. Miejsca autobiograficzne w młodzieńczej twórczości Zygmunta Krasińskiego i Juliusza Słowackiego (2019).