Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Równoległe, powierzchowne spojrzenie na korespondentów prowadzi do stwierdzeń o biograficznych punktach wspólnych: ona żyje w latach 1889–1968, on 1910–1994. Łączy ich: działalność konspiracyjna z okresu drugiej wojny światowej, zaangażowanie w ratowanie Żydów (uhonorowane przez Instytut Pamięci Męczen­ników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem medalami Sprawied­liwy wśród Narodów Świata), czynny udział w powstaniu warszawskim, obrona dobrego imienia przyjaciół. Przede wszystkim łączy ich jednak zbliżona dzia­łalność literacko-publicystyczna etykietowana formułą „pisarz katolicki”. W zazębiających się życiorysach są i punkty rozdzielne. Na wie­le spraw polityczno-społecznych spoglądali odmiennie. Ona była jednym z sygnatariuszy Listu 34 – skierowanego do ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza protestu pisarzy w obronie wol­ności wypowiedzi, jego nazwisko na dokumencie nie figuruje.

Toczony przez dwadzieścia jeden lat między Zofią Kossak a Janem Dobraczyńskim epistolarny dyskurs dowodzi, że łącząca ich więź była intensywna, a jej podstawę stanowiły „wieloletnia przyjaźń oraz pokrewieństwo problematyki literackiej, dążności i celów pisarskich”.  

Fragment Wstępu