Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Wieloautorska publikacja przygotowana pod kierunkiem naukowym Aleksandry Wójtowicz, będąca efektem prac międzydziedzinowej grupy badawczej, działającej w IBL PAN w ramach grantu "Literaturoznawstwo architektoniczne".

Autorami rozdziałów są literaturoznawcy: Dawid Maria Osiński, Wojciech Tomasik, Aleksandra Wójtowicz, kulturoznawcy: Anna Kronenberg (specjalizująca się w ekokrytyce), Igor Piotrowski, architekci i urbaniści: Marek Budzyński, Krystyna Ilmurzyńska, Bolesław Stelmach, socjolog przestrzeni: Bohdan Jałowiecki, historycy różnych specjalizacji: Krzysztof Mordyński, Andrzej Skalimowski, Zbigniew Tucholski (historyk techniki), księgoznawca: Jacek Paulinek oraz varsavianista: Ryszard Mączewski. Oładkę i układ typograficzny zaprojektował Jacek Wardęcki.

Zespół badawczy poddał analizie dwa warszawskie place, określane najważniejszymi, największymi placami w Warszawie w przypadku których od dziesięcioleci nie przyjęto ostatecznych rozwiązań, dotyczących ich zagospodarowania. Efektem tych działań jest wieloautorska książka pokazująca, jak badać miejsca tego typu. Schemat tomu (treściowy i graficzny) opiera się na próbie przeniesienia założeń gatunkowych fugi na schemat pracy naukowej, by poprzez wielogłosowość, zestrojenia i kontrapunkty pokazać wyłanianie się modelu transdyscyplinarnego na drodze prac interdyscyplinarnych.

 Ważne było uchwycenie cech badanych obszarów wyróżników, które decydują o zaistnieniu problemu z ich zagospodarowaniem. Miejsca tego typu zostały określone terminem "miejsca trudne". Trudność ta obejmuje wiele zakresów, wchodzących w obręb zarówno przestrzeni fizycznej, jak i wyobrażonej, a co istotne wiele zjawisk plasuje na się na ich styku.

Komentarz teoretyczny do przeprowadzonych prac stanowi tom autorstwa Aleksandry Wójtowicz Literaturoznawstwo architektoniczne. Wstępne rozpoznania, zaś trzeci tytuł przygotowany w ramach trylogii to praca zbiorowa Refleksja humanistyczna w planowaniu przestrzennym.

Z recenzji dr hab. Andrzeja Leśniaka, prof. IBL PAN

Książka odpowiada w przekonujący sposób na potrzebę stworzenia wizji transdyscyplinarnej humanistyki zaangażowanej. Ogólne założenia projektu są dobrze wyeksplikowane; dodatkowo wpisują się w kluczowe tendencje rozwojowe humanistyki i nauk społecznych, w potrzebę ugruntowania na nowo praktyk badawczych i ich uzasadniania poprzez wskazanie niediagnozowanych wcześniej potrzeb. W istocie tom przekonująco pokazuje, że humanistyka ? jeśli tylko jest odpowiednio skonfigurowana ? może działać z nastawieniem na konkretne cele społeczne.

Z recenzji dr hab. Mikołaja Madurowicza (Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW)  

Przedłożona do recenzji książka ? nie chcąc być dziełem zbiorowym, ale wspólnym ? może działać niczym intelektualne krzesiwo dla tych, którzy nie obawiają się ani długotrwałego i żmudnego wzniecania ognia refleksji, ani natychmiastowego pożaru myśli. Kategoria ?miejsc trudnych?, już to poznawczo, już substancjalnie, znalazła w narracji autorów rozmaitej proweniencji naukowej konkret przestrzenny, miejski i warszawski. Badawcza pasja połączona z pomysłowością sportretowania dynamiki dziejów Placu Marszałka Józefa Piłsudskiego i Placu Defilad [?] doczekała się w tym przypadku decorum znakomitego, a mianowicie ambitnej próby (a jeśli nie tylko próby?) tyleż nadania spójnej formy przedsięwzięciu transdyscyplinarnemu, co ustalenia algorytmu działania w ramach takiego przedsięwzięcia.

Badania i wydanie publikacji finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnic­twa Wyższego pod nazwą ?Narodowy Program Rozwoju i Humanistyki? w latach 2016 ? 2019, grant Literaturoznawstwo architektoniczne (The Architectural Literary Studies), IBL PAN, kierownik dr Aleksandra Wójtowicz, nr 0176/NPRH4/H2a/83/2016.