Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

 Niniejszy tom stanowi kontynuację rozważań podjętych w wydanej w 2012 roku pracy ?Lancetem, a nie maczugą?. Cenzura wobec literatury i jej twórców w latach 1945-1965.

W tytule książki wykorzystano fragment usuniętego przez cenzurę podpisu pod rysunkiem satyrycznym. Jest on dowodem ważkości i żywotności problemu, z którym cenzura borykała się od swoich początków, narastającego wraz z komplikowaniem się systemu komunikacji literackiej w Polsce aż po kulminację w okresie późnego PRL-u, to znaczy z niemożnością objęcia kontrolą prewencyjną wszystkich niezwerbalizowanych wprost treści, skojarzeń i aluzji, metafor i znaczących przemilczeń. Cytat wydaje się trafną metaforą dla próby skrótowego opisu obowiązującej wówczas relacji cenzura ? literatura, polegającej w dużym stopniu na dekodowaniu treści krążących w przestrzeni ?pomiędzy?.