Teksty Drugie 6/2024
Humanistyka indygeniczna
Redaktorki gościnne: Ewa Domańska, Eugenia Sojka
SPIS TREŚCI
TABLE OF CONTENTS
Dwumiesięcznik Instytutu Badań Literackich PAN, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu wydawany przez Stowarzyszenie "Pro Cultura Litteraria", UJ i UAM, dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Miejsce wydania:
Warszawa
Rok wydania:
2024
Oprawa:
miękka
Liczba stron:
434
ISSN:
0867-0633
Cena: 32,00 zł
Humanistyka indygeniczna to transkulturowa i transdyscyplinarna dziedzina wiedzy i pole badań podchodzące do społeczności rdzennych i ich wytworów „od wewnątrz”, tj. od strony lokalnych i indygenicznych wiedz i sposobów poznania. Odwołuje się do stojących za nimi wizji świata i kosmologii, których centralną zasadę stanowi relacyjność (relacyjna ontologia), czyli współistnienie i współzależność połączonych więzami pokrewieństwa bytów ludzkich i nieludzkich, oraz duchowość (m.in. duchowa relacja z miejscem, duchami przodków). Kieruje się ona także zasadą wspólnotowości i żywotności (wszystko jest ożywione), równości bytów i świętości ziemi. Ziemia stanowi podstawę tożsamości, postrzega się ją jako żywy i świadomy byt, jest aktywnym uczestnikiem życia społecznego oraz nauczycielką Opiera się ona na nie- czy postantropocentrycznym rozumieniu świata i człowieka ulokowanego w różnych relacjach pokrewieństwa, współistnienia i zależności z bytami ludzkimi i nieludzkimi posługującymi się różnymi sposobami komunikowania. Marginalizowanie, wypieranie czy nawet zabijanie tego rodzaju wiedz było (i nadal jest) wynikiem funkcjonowania historycznych i współczesnych systemów kolonialnych. Dążąca do uznania tych zjawisk i do instytucjonalnych zmian humanistyka indygeniczna wymaga zatem od badaczy zarówno zachodnich, jak i indygennych myślenia w kierunku oduczania się (unlearning) i uczenia się na nowo (relearning) różnych sposobów myślenia i praktyk, a także „oddyscyplinowania” humanistyki w sensie zarówno jej dekolonizacji, jak i odejścia od pojmowania humanistyki jako zbioru dyscyplin naukowych zajmujących się różnymi sferami ludzkiego doświadczenia.
Ze wstępu prof. Ewy Domańskiej