Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Pierwszy tom antologii Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku prezentuje dziesięć najważniejszych sztuk teatralnych powstałych w latach 90. XX wieku.

Literacko wyrafinowane, pełne intertekstualnych odniesień, sztuki te przywołują i przekształcają rozmaite style, poetyki i konwencje dramatyczne. Traktują je jednak w sposób nowoczesny, nie jako obowiązującą regułę, ale formalny sygnał sensu, świadome odwołanie do wybranej tradycji literackiej i teatralnej, która kryje określoną koncepcję rozumienia świata i człowieka. Kwalifikacje gatunkowe są w nich ostentacyjnie umowne i ruchome, jak umowna i zmienna od dwustu już lat pozostaje nasza perspektywa oglądu rzeczywistości. Dramat realistyczny igra tu z konwencją komediową i przekształca się w groteskę, groteska przybiera kształt baśni dramatycznej lub staje się nową formą misterium, misterium potrafi wyłonić się z dramatu utrzymanego w konwencji realizmu magicznego i melodramatu, a melodramat skrzyżować z dramatem jaźni czy pamięci. A wszystko to z pełną świadomością gry znaczonymi kartami, ale o najwyższą stawkę, jaką jest próba dramatycznego uchwycenia kondycji jednostek i całej zbiorowości w epoce wielkiej zmiany.

– Jacek Kopciński, Przejście