Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Władysław Alojzy Strzembosz (1875?1917) był jedną z najwyrazistszych postaci Paryża młodopolskiego. Matematyk, działacz społeczny aktywny w niemalże wszystkich stowarzyszeniach ówczesnej kolonii polskiej, dziennikarz, tłumacz, wydawca, bibliofil i kolekcjoner, mimo wieloletnich dotkliwych problemów finansowych, ostrego konfliktu z przełożonym, Władysławem Mickiewiczem a wreszcie przedwczesnej śmierci pozostawił po sobie znaczny dorobek. Zgodnie z wolą wdowy jego kolekcja rycin wzbogaciła Muzeum Narodowe w Warszawie, obszerny księgozbiór bibliologiczny trafił do Biblioteki Narodowej w Warszawie, zaś Biblioteka Polska w Paryżu przechowuje pozostałość aktową jego działalności w dwóch zespołach archiwalnych: w nieopracowanym jeszcze archiwum własnym Biblioteki z okresu od 1893 roku, poświadczającym jego ofiarną pracę w latach 1901-1916 oraz w spuściźnie, objętej niniejszym katalogiem. Na uwagę zasługują tu szczególnie papiery żony, Stanisławy Kraszewskiej, malarki, uczennicy i przyjaciółki Olgi Boznańskiej, dokumenty z czasów studiów matematycznych Strzembosza w Moskwie, materiały działalności Koła Polskiego Artystyczno -Literackiego, Komisji Opieki nad Grobami Polskimi w Paryżu, dokumentacja współpracy z Komitetem Budowy Pomnika Fryderyka Chopina w Warszawie oraz korespondencja, obejmująca listy m.in. Szymona Askenazego, Włodzimierza Bugla, Bolesława Buyki, Samuela Dicksteina, Seweryny Duchińskiej, Wacława Gąsiorowskiego, Józefa Kallenbacha, Marii Konopnic kiej, Bolesława Kozakiewicza, Stefanii Laudyn-Chrzanowskiej, Jana Lorentowicza, Władysława Mickiewicza, baronowej Heleny Oettingen, Kazimierza Prószyńskiego, Władysława Reymonta, Mieczysława Rulikowskiego, Adama Skałkowskiego, Wacława Sobieskiego, Kazimierza Waliszewskiego, Henryka Weyssenhoffa, Kazimierza Woźnickiego i braci Kazimierza i Mariana Zdziechowskich czy takich francuskich przyjaciół sprawy polskiej jak Henri Grappin, Marius i Ary Lablondowie, Maurice Muret czy Victor Nicaise. Zasygnalizować należy również anteriora, takie jak zbierane na marginesie nieukończonej pracy doktorskiej wronsciana i pojedyncze inedita z czasów Wielkiej Emigracji, w tym list do Lelewela pochodzący ze zbiorów biblioteki raperswilskiej.