Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

 Obserwując przemiany zachodzące w dzisiejszej kulturze, skłonni jesteśmy przyznawać rację Alexisowi de Tocqueville, który przewidywał, że literatura w czasach demokracji ? w przeciwieństwie do piśmiennictwa w epoce arystokracji ? będzie lekceważyć formę i styl, a tworzący ją pisarze ?zechcą raczej zadziwiać niż się podobać i raczej rozbudzać namiętności niż oczarować poczuciem smaku?. Co ważniejsze, działający w warunkach wolnego rynku towarów i idei współczesny artysta coraz częściej styka się z ograniczeniami, jakie nakłada na niego rzeczywistość kultury masowej. Czy zatem mamy tu do czynienia z nowym rodzajem wydziedziczenia twórcy? Na jakie pokusy i jakie zagrożenia wystawia pisarza system demokratycznych swobód, w którym znaczna część Europy ? w tym także i nasz kraj ? żyje od kilku lat? Na te i tym podobne pytania starają się odpowiedzieć autorzy szkiców zawartych w tej książce, wybitni twórcy i naukowcy, czołowi reprezentanci środowisk intelektualnych Polski, Europy i USA ? a wśród nich m. in. Thomas Conley, Michał Głowiński, Drago Jančar, Maria Janion, Marcin Król, Artur Międzyrzecki, Czesław Miłosz, Heinrich Olschowsky, Jan Józef Szczepański, Andriej Siniawski, George Steiner.