Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Znajomość dzieł Jana Kochanowskiego bardzo mocno zaważyła na rozwoju oświeceniowej liryki, a kierunek ukształtowanej wówczas recepcji określił podstawowe sposoby czytania czarnoleskiej poezji na następne stulecia. Kult poety, który zarysował się dość wyraźnie u schyłku XVIII wieku, uważam w tym kontekście za drugorzędny. Interesowało mnie jedynie pytanie, czy i w jaki sposób uformowany wówczas model czytania ?dzieł polskich przez konkretnych pisarzy XVIII wieku zmienił ich sposób uprawiania poezji, stosunek do słowa poetyckiego, pojmowania zadań i osoby poety; jak ten problem ułożył się w czasie w związku z tym, iż dzieła Jana Kochanowskiego zostały zapomniane w drugiej połowie XVII wieku i pierwszej - XVIII. Formuła recepcji ?głębokiej pozwala pominąć ugruntowane w historii literatury ?studia nad recepcją, by w kilku uważnych spojrzeniach dotrzeć do wewnętrznego dialogu, który na własny użytek z utworami Jana Kochanowskiego podjęli tacy pisarze, jak Konstancja Benisławska, Ignacy Krasicki, Franciszek Dionizy Kniaźnin czy Franciszek Karpiński.

Tomasz Chachulski