Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Pojęcie „teksty kultury uczestnictwa”, wokół którego ogniskują się prace zebrane w prezentowanym tomie, nawiązuje jednocześnie do dwóch terminów, dobrze zadomowionych we współczesnej refleksji kulturoznawczej: chcemy przyjrzeć się kulturze uczestnictwa od strony jej wytworów – tekstów kultury. To drugie określenie stosujemy tu w najszerszym zakresie – od opisu wszelkiego rodzaju produktów kulturowych o potencjale semiotycznym, co dotyczy zarówno utworów intencjonalnych (np. literatura, film, muzyka), jak i zjawisk mniej uchwytnych (np. obyczaje) czy bardzo złożonych (np. zbiór zachowań danego środowiska czy grupy). Owe teksty kultury wyrażają się za pośrednictwem konkretnych mediów podstawowych – by odwołać się do terminologii Grzegorza Godlewskiego – jak słowo, obraz i widowisko, którym kształt nadają poszczególne technologie przekazu, na przykład pismo, druk, koncert, film, wystawa w galerii czy w witrynie sklepowej. Repertuar tych technologii, czyli zasób form ekspresji treści, jest kulturowo zmienny.

Tom Teksty kultury uczestnictwa, podobnie jak same teksty kultury uczestnictwa, to zbiór niejednorodny i o szerokim zakresie. Prezentowane tu prace punktowo skupiają się na istotnych zjawiskach tekstowych, projektując różnorodne pola dla badań tekstualnych. Z pełną świadomością, że zasób tematów nie został jeszcze wyczerpany, redaktorzy tomu zachęcają do jak najbardziej twórczego odbioru – żyjemy wszakże w kulturze uczestnictwa.